Kenmerken:
- rechte voorsteven
- geveegd achterschip
- noordelijke werf: kort en steil achterschip
- in het westen gebouwd: langer en minder steil achterschip
- roef achter het roer
"In het begin van de 20e eeuw is er sprake van een sterke
verandering in de techniek. De stoommachine had haar bestaansrecht
inmiddels bewezen en de verbrandingsmotor was sterk in opkomst. Een
stoommachine inbouwen was alleen mogelijk in de grotere zeegaande
schepen. het formaat van de verbrandingsmotor was meer geschikt voor
de inbouw in binnenvaartschepen. De bestaande scheepsvormen waren niet
geschikt voor de verbrandingsmotor, nog afgezien van het verlies aan
laadruimte dat de inbouw met zich meebracht. Sleepboten hadden met de
komst van de stoommachine een geheel eigen vorm van het achterschip
ontwikkeld. Deze vorm is - voor het verkrijgen van een beter rendement
- ook in de motorschepen terug te vinden. Het achterschip wijkt sterk
af van dat van de bestaande, traditionele zeilschepen. Het bood de
schipper veel meer ruimte voor de bewoning, wat voor die tijd als meer
'luxe' werd beschouwd. Sindsdien worden deze schepen 'luxe-motor'
genoemd.
Het staat vast dat er all vóór de tijd van de luxe-motor
scheepjes zijn aan te wizen met een vergelijkbaar achterschip. Een
voorbeeld hiervan is de 'beurtmotor' als een van de eerste
gemotoriseerde schepen. Deze was rondom voorzien van een stalen
boeiing, die op het achterschip vanaf het dek niet overhangend, zoals
bijvoorbeeld bij schoeners, maar naar binnen vallend was geplaatst.
Bij de luxe-motor zien we hetzelfde, maar met dit verschil dat er, als
het ware vanaf het boeisel, een dek van boord tot boord is getrokken
waarop roef en stuurhut zijn geplaatst.
De luxe-motor werd snel populair en tussen 1920 en 1032 werden er
dan ook vele (meestal in Nederland en op beperkte schaal in België)
van gebouwd.
Bijna alle luxe-motors zijn bij oplevering uitgerust met een
zeiltuig. Soms is dit een hulpzeiltuig, maars soms ook een
schitterende uitrusting. De aanwezigheid van een zeiltuig werd door de
verzekering vereist (men vertrouwde de motoren niet helemaal), maar
aan de andere kant was ook het feit dat de wind gratis is een reden
voor het voorzien van een tuigage."[Scheepstypologieën]
tekening/zeichnung/drawing/dessin: Henk Bos
z.a.o.
|
